سەرنووچە:

کۆێلەکرنا تاکان ژ ئالیێ دەستھەلاتێ ڤە

5/21/2021 5:15:15 PM
3607 جار خوێندراوەتەوە
موسا عەبدولا
+ -

کۆێلەکرن یەک ژ ساخلەتێن جینا برجواز و ئەرستوکرات و سیاسیانە، لسەر جڤاکی ب گشتی و بتایبەت لسەر تاکێن جڤاکی، دەستھەلات ب ھەمی ئاوایەکێ گڤاشتنا لسەر تاکێن جڤاکی دکەت، ئەگەر ئەم جاڤخشاندنەکێ د دیرۆکا ئەورۆپیاندا بکەین، وی چاخی دی زۆلم و ستەما دژی مرۆڤایەتیێ ببیینن ل ئەورۆپا، لسەر ھەر تشتی توند چەوساندن ھندەک جاران ھندەک کەس سەرا دیتنەکا ڕاست یان نێرینەکا زانستی وەک بێباوەر ل قەلەم دانە، دادگەھکرنا بێ باوەران ل دەڤ وانا پیرۆزی دانا، شەوتاندن و ڕەشکرن و ئەشکەنجە وڕەجماندن ھەیا مرنی.

ھندەک جاران ئاسن ب مرۆڤێن دەنگێن ئازاد ڤە گرێددان و دھاڤێتنە دناڤا دەریایێدا، و دا ژێڕا بێژن ئەگەر تویێ بێ گونەھ بی دێ یەزدان ئالیکاریاتەکەت دێ رزگاربی، ژخۆ ئەگەر تویێ کونەھکاربی ژی دێ مری تایبەت ئەڤ رەوشە د چاخێن ناڤیندا بوو ل ئەورۆپا، کو چاخێ ناڤین دیرۆکا ھەری تژی زۆلم و ستەمبوو ژخۆ چەرخێ ناڤین سەدەما کۆێلەکرنا جڤاک و تاکان دگرت، خۆ بەردا ناڤا چڤاک بگشتی.

کۆێلەکرنا ھەر مللەتەکێ چینا دەستھەلات سەریدا ئارمانجا خۆ ژ ڕۆشەن فکر و خۆەدی ھزرێن ئازاد دگریت، ھە م ب ڕێیا  سیستەمێ زۆلمێ یێ سیاسی، ھە م ژی گرێدانا زەلامێن ئولی د سیستەمێ سیاسیدا، بۆ بەرژەوەندیا دەستھەلاتا خۆ بکاردئینن، دورا دەستھەلاتێن سیاسی ھەولدانا دکەن کو ڕۆشەنفکر تەسلیم ببن کو تەسلیم نەبوون دێ گرن، کو نەھاتن کڕین دێ ھندا کەن، وەک مە لسەری ئاماژە پێدای.

واتە کۆێلەکرن ب وان خالا خۆ دادگریت ھەم تەسلیمکرنا روشەنفکران و دەنگێن ئازاد کو تەسلیم نەبوون دێ ب گرتن و زیندانا بزاڤا بێدەنگکرنا واناکەن،  دورا ژ ئالیێ زەلامێن ئول دێ ئول ب رێیا دەستھەلاتا خۆیا سیاسی بۆ بەرژەوەندیێن خۆ بکارئینن،  دوورا کوێلایەتی دکەڤیت ناڤا تەخ و چینێن جڤاکیدا، کوێلەبون ژی ب تەڤ واتەیا پەیڤێ راما خۆ ژ وێیەکێ ددەت کو ئێدی دەستهەلات ھەر تشتێ دڤێت دێ کەت لسەر جڤاکی، وی دەمی زۆلم و زۆری پەیدا دبیت بنگەھا خۆ ژ دروستکرنا چینێن مروڤان  دگریت ژ چینا دەستهەلات، چینا ناڤەند چینا ھەژار،  ئەوژی دبە ئەگەری ھندێ زۆر جاران جڤاکان دەستهەلاتەک دن و یا رەھا ژبوی خۆ چێکریە، چاوانیا بجھکرنا دەستهەلاتا گەل پشتی کو زولم و زۆری ژ برسێ کوشتن و گرتنێ و چەوساندنێ لسەر جڤاک ھات سەپاندن ئێدی سینور نامینن، دەما کو رێزژی نەما واتە مروڤ وەک مروڤ خۆ نابینیت ناڤا یەکدودا و جڤاکی بگشتی، د وی دەمیدا تورەبوون نەک لسەر تاکێن چڤاکی چێدبێت و سەر ئەنجام ھەم ئەشکەنجەیا ھزری ھەمژی یا جەسدی و سیاسەتا برسیکرنا تەڤ جڤاکی ئێدی سینور ڕادبن، جڤاک سیستەمێن زۆرداریێ ھەلوەشینن، ئەڤ مژارا سیستەم و دەستهەلاتداران دروستکری یا نە دیمۆکراتی و دادپەروەری نە تەنێ ژبوی چەرخێ ناڤین یێ ئەورۆپا دھێت.

 ئەگەر ئەم بنێرین دناڤا گەلێن رۆژھەلاتیدا ژی کۆێلەکرن و چەوساندن ھەیە، ئەگەر سەدەمێن ناڤین کۆێلەکرن و چەوساندن و تیرۆر و توقاندن ھەبیت نھا دناڤا گەلێن رۆژھەلاتێدا سەد سالا بیست و ئێکایە دیسان کۆێلەکرنا تاکێن جڤاکی ژبوی بەرژەوەندیا سیاسی و دەستهەلاتا سیاسیان بوخۆ رەھاکریە ئەما ب ڕەنگ و رەنگی جودا، مروڤ ژ کەلێن رۆژ ھە لاتی ماتمایی دمینیت ب تایبەت گەلێ کورد، بنێرە ئەورۆپا ب زانست و مەعریفە و علم پێژدا دچن، ھەتا ھندەک گەلێن ڕوژھەلاتێ ژی دبە کو دئالیێ زانستی  پێشدا نەچووبێن لێ ھەر چنەبیت یەکەتیا خۆیا نەتەوەیی ھەیە، کەواتە ژبلی کۆێلەکرنا تاکو جڤاکان، سروشتێ دەستهەلاتدارێن رۆژ ھەلاتی ئەوە بۆ بەرژەوەندیێن خۆ ئارمانجا خۆ ژ تاکێن جڤاکی دگرن، جڤاکی ب گشتی.

چارەسەری د وێ یەکێدایە سیستەمەک دیموکراتی و دادپەروەر ژبوی جڤاکی بینن ھەبونێ، ئەما ئازادی لگۆری وی پیڤەرێ ئازادیێ نەبیت کو د سیستەمدا ھند خالو یاسایێن وەھا بھێن دانین کو مروڤ ژ مروڤبوناخۆ دەرکەڤیت، ژبەرکو سروشتێ جڤاکی وەھایە پێویست ب خزمەتکرن و  خزمەت گوزاریاریە د تەڤاھی بیاڤێن ھەی ، ساخلەمی، کشتوکالی، گەشتوگوزار،  گرنگیدان کەرتی ئابووری پاراستان ئاخێ و پیرۆزیێن ویڤەژئالیێ داگیرکەرانڤە وھتد. ئەڤ پێویستە و گرنگە، کەواتە ئەگەر جڤاکی چ کێشەیێن ئابوری دادوەری  و خزمەتگوزاری داگیرکاری نەبین جڤاک رەخنەیێن توند ژ دەستهەلاتا ناگرێن دھەمان دەمیدا تاکو جڤاک ب گشتی دەستهەلاتەک رەھاژی دبەرەیێ دژبەریێ ئانکو ئانتی کوێلەبون و ئانتی زۆلم ئۆتۆماتیک ناھێت ئاڤاکرن ژبەرکو د وی دەمیدا جڤاک دھەر ئالی دا ئارام و ھەست ب مروڤبونا خۆ دکەت.