سەرنووچە:

رۆژی..تاما خۆشیێ، لەززەتا جوانیێ

4/17/2021 8:46:59 PM
3694 جار خوێندراوەتەوە
جاسم محەمەد شەرنەخی
+ -

رۆژیگرتنا ڕەمەزانێ قوتابخانەکا ساخلەمی و ڕوحیە، گەنجینەیەکا نھینیێت بەردەوامە، ژ ھەمی ئالیانڤە ڤەکۆلین و ھزرکرن ل سەر حیکمەتێن رۆژیێ ھاتینەکرن، لایەنەک نەبت زۆر ب کێمی باس لێ ھاتیە کرن، و خامەیان ژبوی وێ زۆر کار نەکریە، ئەوژی فەلسەفا خۆشی و جەمالێیە د رۆژیێت ڕەمەزانا پیرۆزدا!گەھشتنا خۆشیێ و ھەستکرنا ب تاما جوانیێ تشتەکێ زۆرێ مەزن و گرنگە د ژیانا مرۆڤاتیێ دا تا وی ڕادەی ئەگەر تاما خۆشیێن ژیانێ نەما بھایێ وێ ژی نامینت ئینسان ھیڤیا مرنێ دخوازیت، ھەر ھۆسان خۆشی و لەززەت بوویە سەنتڕاڵا ھزرا فەلسەفی ل دەڤ فەیلەسۆفان ھەر ژ کویراتیا مێژوویا مرۆڤاتیێ تا ڤی سەردەمی ژی بەردەوامە، بگرە ژ (ئەبیکورێ) یونانی  ٣٤٣ – ٢٧٠ پێش زاینێ وھەتا بگەھیە (جون ستیوارت میل) ١٨٠٦ – ١٨٧٣ز و (جون لوک) ١٦٣٢ – ١٧٠٤ز نیڤشکێ ھزرێن ڤان ھەرسێ مەزنە فەیلەسۆفان ئەوە خۆشی و لەززەت مەبەستا ژیانێ یا دویماھیێە، واتە  بەرسڤا وێ پڕسیارا ئەزەلیە: گەلۆ چما مرۆڤ ل سەر ڕویێ ئەردی پەیدابوویە؟!ھەر چەندە ڤان ھزرا باندۆرێن ترسناک ھەنە، د ھویرھویرکێن خوەدا زۆر جاران ژ ڕاستی وچاکی و ڕەوشتی دویرکەفتینە لێ ھەر چەوان بت ئەگەر تاما خۆشیێ نە تشتەکێ ناڤەندیێ گرنگ با، خۆشی نە دبیە بناغەیێ ھەرە سەرەکیێ وان فەلسەفەیان، و نە د کارین رۆلەکێ مەترسیدارێ مەزن ببین!
 دا بھێن بەحسێ کاکلا بابەتێ خوە بکین، و بێژین چەوا رۆژی تاما خوشیێ ل دەڤ مرۆڤی پەیدا دکت؟
ژ سرۆشتێ ڤێ ژیانێ ئەوە: ھەر تشتەکێ مشە بت، ل پێشچاڤ بت، مرۆڤ ل گەل کەھی بت، تام و خۆشیا وی زۆر کێم دبت، یانژی بێژین: ھەستکرنا مرۆڤی ب تام و خۆشیا وی پڕی لاواز دبت، و ھەتا وێ یەکێ ژی ھندەک جاران ھەست ببھایێ وێ ژی نزم و کێم دبت، ھەر ئەڤەیە ئەگەرێ ل پشت گۆتنا جوانا فەلسەفی ئەوا دھێتە دۆبارەکرن : "ئەگەر تاریاتی نەبا مە بھایێ رۆھنیێ و خۆشیا وێ نە دزانی، و ئەگەر خرابی ژی نەبا مە قەدرێ چاکیێ نە دزانی"، چونکی ھەتا مرۆڤ ل سەر دەستان نە چتن قیمەتێ لنگێن خوە نزانیت، گەردۆن ل سەر بەرئاشێ دیالیکتیکا تشتی و ھەڤدژێ وی د گەڕیتن!
دەمێ موسلمان ب رۆژی دبت ھەمی ھەستکەرێن – حەواسێن – وی پتر ھەستیار دبن، و سەنتەرێن سەرەدەریکرنێ د مێشک و ناخێ ویدا زۆر بھێز دکەڤن، ژبەرکو بێ بەھریا ب مەبەست و نیاز رۆژیگران ژ رۆتین و عادەتێن ڕۆژانە دویرخستینە!
ھۆسان دەمێ کەسێ رۆژیگر ژبۆ خۆدایێ خوە ژ سپێدێ ھەتا رۆژئاڤبوونێ تێھنی دمینت و ل گەل بانگی ئاڤەکا تەزی د ھناڤێن ویدا د چیتە خوار، بەس ئەو دزانت تاما وێ ئاڤێ چەندا خۆشە، و چەند شرینە ل دەڤ رۆژیگری!
  دیسان ھەمان خوارنێت مرۆڤێ موسلمان بەریا ڕەمەزانێ دخۆت ل ڕەمەزانێ تو دێ بێژی ئێکجار نە ئەو خوارنن، باوەرکە مرۆڤ ھزردکت ژوی گۆشتێ باڵندا و وێ گەزوویا بۆ ئیسرائیلیان ژ ئەسمانان دھاتە خوار خوەشترە، ھەر وەکی قورئنا پیرۆز بۆ مە ڤە دگوھێزت: (( ۆڤَڵّلْنَا عَڵیْکُمُ الْغَمَامَ ۆڕَنزَلْنَا عَڵیْکُمُ الْمَنَّ ۆالسَّلْۆیٰ ۖ کُلُوا مِن گَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ  )) البقرە: ٥٧، واللە دێ بێژی: ئەو سەوکێت نانێ ڕەمەزانێ نە ئەو سەوکن یێن ژ ئارێ گەنمی پەحتین، و دیسان دی ھزرکی  ئەو زەرزەوات و فێقیێ دڕەمەزانێدا ھەی ئەوێن کەسک و سور و ھەمەڕەنگ یێن چاڤێن مرۆڤی بەریا دلێ مرۆڤی دچیتێ نە ھەر ھەمان زەرزەوات و فێقیێ بەریا ڤێ ھەیڤا پیرۆزە!
  رۆژیگر ھەستا بێھنێ ژی ل دەڤ وی زێدە ھەستیار دبت، ئەگەر چ نەبت خوەشیا بێھنا نان و خوارنێ لەززەتەکا مەزن دھینت، ئەو بێھنا بەریا ڕەمەزانێ ھندەک جاران – ژ ئەگەرێ پڕانیا وێ نیعمەتێ – مرۆڤ پێ نە دحەسیا، لێ ئەڤرۆ د ھەیڤا پیرۆزدا دەمێ موسلمان د بەر نانپێژیان را دبوورت، بێھنا نانێ گەرم و نەرم دەرباز دبت تا دگەھیتە دفنێن رۆژیگران ل ناڤ ترۆمپێلێن وان.
  و ئەگەر دیسان بەحەسێ خۆشیا دیتنا جوانیێ و تاما لەززەتا بیناھیێ بکین ئینسانێ ب رۆژی وێ جوانیا خودای د ناڤ ھەمی بەرھەمێت چاندنێدا بەڵاڤ کری باشتر دبینت و چاڤ و دل و دەرۆن خۆشی و لەززەتەکا زێدە تام دکن، ھەر وەکی شێخ جەلال حەنەفی دبێژت: "ل سەر سفرا فتارێ مرۆڤ ژنوی دزانت بەلگێن کەرفسێ چەند جوانن"، ئەوژی مینا بەلگێن گولا ڕەند و دەلالن.
   ژ بەرڤان تام و خوەشیێن مە - تەنھا چەندەک ژێ - گۆتین و ھێشتا زۆر زۆر پترێن ماین ژی پێغەمبەرێ خۆدێ سڵاڤ لێ بن دەربرین ژ کەیف و شادەمەنیا رۆژی گری کریە:" لِلێَّائِمِ فَرْحَتَانِ فَرْحَەٌ حِینَ یُفْگِرُ ۆفَرْحَەٌ حِینَ ێلْقَی رَبَّەُ – واتە: وی دوو خۆشی و شادی ھەنە، ل دەمێ ب داویھاتنا رۆژیێ، و پاشان دەمێ دگەھیتە خودایێ خوە (ل رۆژا داویێ) بوخاری ڤەگوھاستیە، ژمارە:(٧٤٩٢) "!