ئەری کۆیلایەتی ژ مە یا توڕەیە؟​

4971 جار خوێندراوەتەوە

کۆیلایەتی پێکدێت ژ کۆمەکا مرۆڤێن جڤاکی، کو جڤاک چەندین جۆرێن مرۆڤان بخۆڤە دگریت، ب جۆرەکی چینەک دبیتە مەزنێ چینەکادی، دناڤ جڤاکی، ئێک ژوانا مەزن، یێن دیژی کۆیلێن وان کەسێن مەزن.

بەری ھاتنا شارستانیەتا ئیسلامی، کۆیلایەتی ب ڕەنگەکێ بەربڵاڤ دناڤ جزیرا عەرەبی‌و ناوچەیێن دی ھەبوون، ب شێوازەکێ وسا نەدشیان ژڤی حاڵەتی ڕزگارببن، تەنانەت ئەگەر زارۆک ژی ھەبان، دبوون کۆیلە، ھندەک دیژی ژ برسان دبوون کۆیلێن خەڵکێ دی، ھندەکێ دی د شەڕان دھاتنە گرتن و دبوون کۆیلە، شێوازێ کۆیلایەتیێ زۆربوو، لێ چ ژوانا پێ خۆشنەبوو ئەڤ حالەتە، چونکی چجارا بلبلا نەڤێت دناڤ ژیانا قەفەسێ بژین، ھەمی دەمان پێخۆشە ب ئازادی ھاتن‌و چۆنێ بکەن، دناڤ ڤی گەردوونی، ئەڤ دیاردە ھێدی ھێدی بەرەڤ کێمبوونێ دچوو، چونکی کاریگەریا شارستانیا ئیسلامی لسەر جزیرا عەرەبی و ناڤجێ ھەبوو، بەلێ ل ئەوڕوپا و جھێ دی بەردەوابوو، ب درێژاھیا سەدان ساڵان، بەلێ چ جاران کۆیلا ئەڤ حالە پێخۆش نەبوو، ھەردەم ھەوڵا ئازادبوونێ ددا، بۆ وێ چەندێ ژڤێ نەھامەتیێ قورتاڵببن، ھەروسا ئەو ئەفریقیێ ل ئەفریقا دبرن بۆ ئەمریکا و دکرنە کۆیلە، ھەردەم ھێزاخۆ بکاردئینا بۆ وێ چەندێ کۆیلە نەمینن، بەلکو ئازادببن، خۆ ئەگەر ژیاناخۆژی ژدەست دابا، بۆ ڤێ ڕێکێ، تەنانەت ئەو ئافرەتێ لەشفرۆش، کو ھەمی دەمان بۆ پێدڤیێ ژیاناخۆ، لەشێ خۆ دفرۆشن، ئەو حەس ژڤی کاری ناکەن، ھەردەم ڕێکەک دی ھەبیت دێ دەست ژڤی کاری بەردەن، پڕانیاوانا، چونکی ھەست دکەن یێ بووین کۆیلێ حەزو ئارەزوویێ ھندەک کەسێن دی، د فیتڕەتا مرۆڤی دایم حەس دکەت ئازادی ھەبیت.

ئەف جوانیا فیتڕەتێ بەردەوام ھەبوو و حەزا ئازادیێ ھەبوو، بەلێ پشتی ھاتنا ھزرا نەتەوەگەریێ، کو ھەر ئێکەک نەتەوێ خۆ باشترببینیت، بێی کو چ بدەستێ ویبیت کا کیش نەتەوەیە، ئەڤ فیتڕەتا پاقژ ھێدی ھێدی ئاڵۆزبوو، مرۆڤ ئیدی حەز ژ کۆیلایەتیێ دکەت، ماددی گەرایێ کاریگەریەکا نەرێنی ھەبوو لسەر جڤاکی، ئیدی بلا پارە ھەبیت، چ تشت گرنگ نینە، کی ماددیەن یارمەتی دەربیت، کێشە نینە کا چ ھزرە یان چ بەڕنامەیە، گرنگ نینە کارێ من چ بیت تنێ ماددیەن مفای ببیننم، ب شێوازەکی وسالێھات خەلکەکێ زۆر بی کۆیلەیێ پارەی، و ماددیەت زاڵبوو بسەر نەفسا وانا، وەکی چەوا گەنجەک تووشی مادێن بێھۆشکەر دبیت، ئیدی زەحمەتە بشێت بژیت بێی بکارئینانا وان ماددێت بێھۆشکەر، مرۆڤ ئیدی وسالێھات، نەشیا بێ کۆیلایەتی بژیت حەتا وی ڕادەی، ئەگەر ماددیەت ژی نەمینیت، ئەو ھەولددەت ببیت کۆیلە، ئەڤجا ب چ ڕێک بیت و چ بھانە ھەبن، نابین ڤێ ڕەوشا نھا چەند کەس کۆیلەیە، بێی بزانیت بۆچی بوویە کۆیلە، بۆچی حەز سەرڤی کاری ھەیە، ئەرێ لایەنێ ماددی ئاغایێ وانا ھاریکارە؟

نەخێر!ئەرێ قیامەتا وی دێ روناھی کەت؟ نەخێر!ئەرێ دێ پارێزیت ژ دوژمنان؟نەخێر!

تەنانەت ئیھانا ویژی دھێت کرن لێ چونکی یێ ئالودەی ڤی کاری بووی، نەشێت دەستا ژێ بەردەت بساناھی، لەوڕا یاگەھشتی وی ڕادەی سیستەێ کۆیلایەتیێ ژی دڤان کەسان ناگەھیت، کا بۆچی بووینە کۆیلە، چ ڕێک نامینن ئەم بێژین ژبەر ڤێ ئەگەرێ، تنێ ئەونەبیت بێژین ئەو ڤاکسینێ ب زارۆکینی ل ملێن مە ددان، یاوەکری گەلەک ژمە ببن کۆیلەو بێ کۆیلایەتی نەژین!
ئەڤ گریمانە جھێ پێکەنینێیە، مانە؟ باش فەرموون ئێک ھۆکارببین کا بۆچی خەلک دڤێت بمینیت وەک کۆیلە!

کاریگەریێن کۆیلایەتیێ:

یەکەم: بەردەوامی دان ب دەسھەڵاتا زاڵمی.  دوو: بەرھەم ئینانا زاڵمان. سێ: دروستبوونا جڤاکەکێ مری ‌و بێ جەسارەت.
چار: تێکدانا ژیانا زارۆیێن خۆ، بوێ چەندێ ئەوژی دێ حەش ڤی کاری کەن، دێ ببینن وەک ڕێبازەکا پیرۆز. پێنج: زێدەبوونا زوڵم و ستەمێ، چونکی زاڵم مغرور دبیت. شەش: پاشڤەچوونا شارستانیەتا وی وڵاتی، ژھەمی لایانڤە. حەفت: کوشتن و لێدان ژ چەندین کەسێ بێ گونەھـ. ھەشت: ژدەست دانا قیامەتێ.

چارەسەر چیە؟

ھەمی مرۆڤەک ھەوڵبدەت دگەل ناخێ خۆ ڕاستگۆبیت، دەست پێکێ زاڵمی ل دلان بھاڤێژن دەرێ، چونکی چ ڕێک نینە بۆ چوونا زاڵمی تنێ وی دەمی دناڤ دلێ مەدا نەمینیت، ئەو کارێ ب دلی دێت ئەنجام دان، دێ بیت کردار، ل دوماھیێ دێ ئاخفتنەکا سەید قوتبی بێژین، کو دبێژیت، چ جارا زاڵم ژناڤ ناچیت، حەتا دناڤ دلابژیت.