دناڤبەرا گەندەڵکارێن مە و یێت عەرەباندا
8/16/2020 12:43:50 PM
3555 جار خوێندراوەتەوە
جاسم محەمەد شەرنەخی
+
-
ڕاستە چ وەڵاتێن جیھانێ نینن ژگەندەڵیێ پاک و پاقژ، ئەڤە ئارمانجەکا سومبولیزمە، لەوا کەسێن پیتەی ددن بیاڤێ گەندەڵیێ ل کورسدتانێ چاڤەرێی وێ چەندێ نینن رۆژەک بھێت گەندەڵی وەکی تۆڤێ رویڤیێ ڕەش لێ بھێت، و بەرزە ببت، یانژی تەنھا ببت مێژوویەک!.
دیسان دەمێ یێت وەکی مە دکنە ھەوار و بەھرا شێری ژنڤیسین و دیڤچوونێن خوە ددن بابەتێ بەرھەنگاریا ڤێ مەترسیا ھەرە مەزن ل ھیڤیا وێ یەکێ نینن دئایندەیێ نیزیک و دویردا کوردستان ب گەھت ئاستێ وان وەڵاتێن ڕێژەییا گەندەڵیێ تێدا زۆر کێم مینا: (نیوزلاندا، دانیمارک، سەنگافورا )، کو گۆرەی نیشانکەرا (ئیندیکسا) رێکخراوا زەلالیا نێڤدولەتی یا سالا بووری ٢٠١٩ ئەڤ وەڵاتێت مە ئاماژە پێ دای ل کوپیتکا دەستپاکیێ بوون.
لەوا پڕسیار ل ڤێڕێ ئەو نینە بێژین: چما گەندەڵکارێن وەڵاتێ مە نە وەکی یێت ئوروپا و وەڵاتیێن پێشکەفتیێن ئاسیانن؟
نەخێر، بدیتنا من پرسیارا ھەژی لیگەریانەکا رژد ل بەرسڤا وێ ئەوە: ئایا بۆچی جوداھیەک مەزن ھەیە دناڤبەرا گەندڵکاریا سیاسی و ئیداریا ھەرێما بڵشۆڕێ کوردستانێ و ھندەک وەڵاتێن کەندەڵی تێدا بخۆ ل سەر عەرشێ دەستھەڵاتێ دئێتە کرن، وبێھنا وێ یا گەنی دفنێت خەلکێ جیھانێ دخەتمینت، ئەھا بۆچی ئەم ژنوی ئەسفل سافلینێت وان ھەمیانن؟!
ودا رێکێ کورت بکین و بێژین: ژبەرچی - بۆ نموونە - : گەندەدڵکارێن وان وەڵاتێن پترۆلی ل کەنداڤی عەرەبی ئەوێت بناڤ ودەنگ دتاڵانکرن و دزیکرنا مال و سامانێ گشتییدا بەلێ ل ھەمان دەمدا تشتەکێ ژبەر دەستێن وان گەندەڵچیان و ژناڤ کراسێت وان یێت عەرەبیدا دکەڤت و دئێتە خوار و ئێۆسەر دگەھت خەلکێ ژی، و بەھرەک ژداھاتی دمینت زێدە، بەلێ وەکو یا دیار ل کوردستانا ڕەنگین ئەڤ سامانێ ھندە کولوس و یێ زەبلاح ددەستێن ڕەشێن گەندڵکارێت مەدا ۆندا دبت و دئێتە داعویران بخۆ تێرا نانێ ھەژاران ژی نامینت، و ھند قەدەر نامینت ھەتا ل زڤستانا کودستانێ یا سڕسەقەمدا ژارێن وەڵاتێ مە پێ برمیلەکا گازا سپی ژدەریایا گاز وپترۆلێ بۆ خۆ دابین بکن ژبۆ گەرمکرنێ!
بۆچی – وەکو میناک - سەرۆک و میرێت: (قەتەر) و (کوێت) و (ئیمارات) و (سعودیێ)...گەندەڵەیا وان رێگریێ ناکت تشتەک باش بمینت ژبۆ زەنگینی وگەشەپێدانا ئابۆری ئەوا پێشچاڤ ل دەولەتێت کەنداڤی، لێ گەندەڵیا مەزنێت مە کوردان بەرێت ڕەق و ژەھر بتنێ یا بۆ خەلکێ ھێلای؟!
وڕاستیەکا مەزنا حاشا نە ھەلگرە کو مەزنێت کەنداڤێ عەرەبی ھند گەندەڵکارن عەقل دڕاوەستت تا وێ ڕاددەی میرێ قەتەر ھەوڵا ددا بۆ خۆ یانەیا پاریس سان جیرمان یا وەرزشی بکرت، وپشتی رێکنەکەفتین ل دۆر یانەیا ناپوڵی سپورت دگەرا مولکییەتا وێ ب دەستخۆڤە بھینت، و ژئیماراتێ ئەگەر بتنێ ئێک -سەمپڵا وی بێژین - بەسسە ئەوژی: ھەڤپشکیا خێزانا حوکمدار و بزنسمەنێ ھندی (بی آر شیتی) بکین یا دیارە ل دۆر ڕاپۆرتێن گومان نە ھەلگر ب قەبارێ (٧) ملیار دۆلاران زیان گەھاندیە ئابۆرێ ئیماراتێ ب تالان ودزیێ، وگەر بەحسێ سعودیێ بکین جھنشینێ ڤی وەڵاتی (موحەممەد بن سەلمان) فەرە بێژین ئەڤ گەنجە یێ وەکی کەسەکێ سەرسەری بەردەوام دلەیزت ب مال وسامانێ وگیانێ سعودیان، وژدیمەنێت گەندەڵیا وی: ل دویڤ ڕاپۆرتەکا رۆژنامەیا (نیویورک تایمز) ل رێکەفتی ١٦- ٨ - ٢٠١٧ بەڵاڤبوویە: کو ڤی جھنشینی قەسرا لویسێ (١٤) ل فەرەنسا کریە ب بھایێ (٣٤٠) ملیون دولاران پشتی کرینا کەڤاڵەکێ نێگارکێشێ ئیتاڵی لیوناردو دافنشی کڕی ب (٤٥٠) ملیون دولاران!
ئەھا دەمێ کاودانێت کوردستانێ خراپتربت ژوەڵاتێن ڤان مەزنە سەرۆک وپاشایێت ناڤھاتین وی دەمی حنێری و زیرەکیا مەزنێت مەیێت کەندەڵکار خۆیادبت، کو بێ گومان ئەوان ھەمی ریکوردێن خرابکاریا ئیداری و سیاسیێت شکاندین ل سەر ئاستێ ھەمی جیھانێ، ژبەرکو چ وەڵات ژیێت عەرەبا کەمباختر نینن، ژنوی ئەم کورد پشتی وان دھێن بۆ خرابیا گەندەڵیێ!
ل ھەمبەر ڤێ خرابیا ل ناڤ مەدا دھێتە کرن بەرسڤا سەرەکی و رۆھن و پۆخت یا پرسیارا مەزنا بووری: (بۆچی چ ژبەر دەستێن گەندەڵچیا نا دەرکەفت بۆ گەلێ کورد مینا خەلکێ دەولەتێن دیتر) ئەوە: ھەڵبەت چونکی قەبارێ دزی و تالانکرنێ ل دەڤ مە چەندین قاتی یێن خەلکێ دیترە.
وئەگەرەکێ دیتر ئەڤەیە: کو ل وان وەڵاتێن مە بەحس ژێ کرین ھەرئێکێ ژوان یەک ماڵباتا حوکمدار ھەیە بۆ خۆ تالانا وەڵاتی دکت، لێ یێن مە – ماشەڵلا – ل شوینا ئێکێ دوو بنەماڵێن سەرەکی ھەنە، وزێدەباری وێ چەندێ ھەردوو کێمخەمیێ ناکن دبەڵاڤکرنا سامان و دابەشکرنا داھاتی ل سەر ھەڤاڵ و ئالیکارێن خۆ ل ھەمی باژێر و باژێرکێت کوردستانێ، بەرێ مە دگۆت کورێت سەددامی (عودەی) و (قوێەی) بەغدا بەردان لێ ڤێ گاڤێ ژبلی سەدەھا یێت وەکی وان ھەردووان ل سەری ھەنە، دیسان ل ھەر باژێرەکی چەندین گەندەڵچیێت وەکی کورێت ێەددامی ھەنە یێت بووینە لورد و قرال ل سەر حەسێبا برین و ئێش و ئازارێت جەماوەری ھەمی ژی ب شێوەیەکێ ڕێکخستی و ڕێک و پێک و ب ئیرادەیا سیاسییا حوکمداران، ئەڤەژی ئەگەرەکێ سەرەکییە کو چ نامینت بۆ ھەوە خەلکینو ژبلی ئاخ و ئوکسجینی - ئەوژی یا سرۆشتی نەک یا دەستکرت ل نەخۆشخانا - !!
ئەڤە ھندەک ئەگەرێت سەرەکی بوون و دھەمان دەمدا یێت سادە و ڕۆھن بوون، وزێدەباری وان ژی، ھندەک سەدەمێن دیتر ھەنە وەکی: دەرئینانا پتڕۆلێ ب خەرجیەکا زۆر زێدە کۆ دئێتە گۆتن: ژسەدێ ھەشتی بۆ کومپانیێت دەرئێخستنا پترۆلێنە گۆرەی ڕێکەفتنێت زاڵم و دویری دادیێ، دوی دەمێ فڕۆتنا پتڕۆلێ ب بھایەکێ کێمتر ژیێ جیھانی دئێتە فڕۆتن، و وەڵاتەکێ وەکی تورکیا یا خنێ بووی ب ھەڤپشکیێ دسامانێ مەدا ژدەولەتسەرێ دەستھەلاتدارێت گەندەڵ یێت بۆ ماوێ پێنجی ساڵان ڕێکەفتن ب ھۆڤاتی دگەڵ وەڵاتێ ناڤبری کرین، بخودێ ھۆڤ ژی وە ناکن!
لێ ھەر چەوابت ئەو قاونا دئێتە لێدان کو ئەگەرەک مەزن ئەوە ئەم نە دەولەتین لەوا چ بۆ مە کوردێن بێ خودان نامینت، ھیچ ڕاستی بۆ نینە، و ب دلنیایی و ب پشتڕاستی دێ بێژم: ئەگەر ئەم دەولەتبان ڕەوش بڤی دەست ودارێ حومڕانیێ گومان نینە دا گەلەک خراپتر لێ ھێتن ، چونکی دا مەسرەف و خەرجیێت دەولەتێ ژی کەڤنە سەرملێت خەلکێ وەکی خەرجیێن پڕچەککرنێ و کرینا چەکێ ستراتیژی، و مەسرەفێت بالیوزخاەنەیا، و پشکداریا د خەرجیێت UN ێدا، ومەسرەفێن سەروەرێ (نەفەقاتێن سیادی) وئەرکێت ھەوارھاتنا نێڤدەولەتی، ووو....ھتد.
کورت و کرمانج کارتێکرنا کەندەڵیێ ل سەر ئابۆر و ژیارا خەلکێ ھەرێمێ خرابترە ژ یا مافیایێت کەنداڤێ عەرەبی چونکو گەندەڵچیێت مە کوردان یێت بووینە سەیدایێت وان، و ئەو ھەمی یێت دھێلاینە ب ڕێڤە!!