فۆتۆ:
2021-03-18
681 جار خوێندراوەتەوە
ئەرێ بوونەوەرێن ئاسمانی هەنە، ئەگەر هەنە ئەرێ هەیا نها سەرەدانا ئەردی کریە؟ یان نەخێر چ بونەوەرەکێ ئاسمانی نینە و ئەوا دهێتە گوتن چ بەلگەیەک لسەر نینە، د قورئانا پیرۆزدا بەحسا بونەوەرێن ئاسمانی کریە؟
ئەم مرۆڤ لسەر هەسارەیەکا بچیک دژین کو ئەردە و بەشەکە ژ کومەلا رۆژێ، کومەلا رۆژێ ژی ژبلی ئەردی ١٠ هەسارێن دی بخوڤە د گریت، لێ کومەلا رۆژێ هەمی گەردوون نینە، بەشەکێ بچیکێ گالاکسیێ برێکا کاکێشانێ (کومەلا رۆژێ)، ئەو ژی ئێکە ژ ملیۆنان گالاکسیێن د ئەڤی گوردوونێ فرەهـ و بێ سنوردا.
لوژیک ئەوە تویێ وەلاتی پرسیار بکەی، ئەرێ ژبلی مە مرۆڤان، بونەوەرەکێ دی هەیە کو ل جهەکی یان هەسارەکا دی بژیت.
بۆ ئێکەمجار گەردوناسەک بناڤێ گیۆردانۆ برۆنۆى بیردوزا هەبوونا بونەوەرێن ئاسمانی ل سەدێ شازدێ دیارکر و گوت ئەو ستێرێن ب شەڤێ دهێنە دیتن هەڤئاوایێ وێ رۆژا مەنە و هەژمارەکا هەساران ب چاردەورێن وێ دزڤرن و دبیت بەنەوەرێن بعەقل لسەر بژین، لێ دوی سەردەمیدا ئەو گوتنە وەکی کوفرێ لێکدانەڤە بوو هاتنەکرن و لەشێ وی گەردوناسی هاتەى شەوتاندن.
هەر لسەر بونەوەرێن ئاسمانی هێلین شارمان، ئێکەم گەشتیارا ئاسمانیا بەریتانیا، تەکەز لسەر هەبوونا بونەوەرێن ئاسمانی کریە، ئەگەرەکێ زێدە هەیە دڤی دەمیدا لسەر ئەردی هەبن، لێ نکارین ببینین.
ژبەر وێ یەکێ ٩٠ سالان بەریا نها و ل دەستپێکا سەدەیا دەربازبووی، دگەل بکارئینانا رادیۆ و تەلەفزیۆنێ، بو ئەشکەراکرنا بونەوەرێن ئاسمانی هێمایێ ئەلکترۆموگناتیسی رەوانەی بوشاییا ئاسمانی کر.
ل سالا ١٩٦٠ێ گەردونناس (فڕانك درەیک) پرۆژەیەک ئامادەکر لسەر گەریان لدیڤ هێمایان کو رەنگە بونەوەرێن ئاسمانی هنارتبنە سەر ئەردی.
ئاژانسا ناسا پەیامەک ب ٥٥ زمانان و بچەندین زانیاریێن جودا لسەر هەسارا ئەردی و کۆمەلا رۆژێ رەوانەى بوشایا ئاسمانی کر، لێ هەیا نها چ بەرسڤەک نەبووە.
سەرۆکێ زانستێ گەردونناسی ل زانکۆیا هارڤارد چەند مەهەکا بەریا نها گوت، "ل سالا ٢٠١٧ێ بونەوەرەکێ ئاسمانی سەرەدانا ئەردی کریە و هاتیە خارێ و د پاشەرۆژێدا هژمارەکادی دێ دەرکەڤن".
ژ ویدەمێ ئامیرێن وێنەگرتنێ دروستبووین، چەندین وێنە و گرتە ڤیدیۆ یێن ئالاڤێن فرینێ بەلاڤبووینە و گوت سەرەدانا چەند دەڤەران لسەر ئەردی کریە، لێ هێشتا ڕاستیا وێنە و ڤیدیۆیان ئێکلانەکریە.
هەڤدەم دەزگەهێ هەوالگیریێ ئەمریکا CIA ب سەدان بەلگەنامە لسەر هەبوونا ئالاڤێن فڕینێ یێن بونەوەرێن ئاسمانی و بونەوەرێن ئاسمانی بخۆ ژی بەلاڤکرینە، لێ ئاژانسا ناسا، نە دبێژیت وەسایە و نەدبێژیت وەسا نینە.
ئەوا نها هەی ئەوە، چ لایەنێن زانستی و فەڕمی یان چ حکومەتەک دانپێدان ب ڕاستیا بونەوەرێن ئاسمانی و ئالاڤێن فڕینێ نەکریە.
ئەرێ ئەم مروڤ دڤی گەردوونیدا بتنێینە؟ یان گەردوونی گەلەک تشت لمە ڤەشارتینە و چەندین شارستانیەتێن دییێن جودا هەنە، لێ ئەگەر هەبن ژی و ژمە د دوویرن و گەهشتن ب ئەوان گەلەک گەلەکا یا ب زەحمەتە.
ئەرێ د قورئانا پیرۆز دا بەحس ل بونەوەرێن ئاسمانی کریە ؟
بەشەک ژ زانایێن موسلمان دبێژن د قورئانا پیرۆزدا چەند ئاماژەیەک هەنە، کو بەلگەنە بۆ هەبوونا بونەوەرێن ئاسمانی، لێ ئەڤ بابەتە دناڤ هزرا ئیسلامێدا گوتوبێژ لسەرە و هێشتا ب تەمامی ئێکلا نەبویە، لێ ئاماژە ب وی ئاراستەینە کو ژیان و هەسارە و بونەوەرێن دیژی هەنە و بتنێ چەوانی و هورکاریێن وێ خودێ دزانیت.
م.م